RATC
Casablanca

TERUG/BACK/RETOUR

Casablanca is de grootste Marokkaanse stad. Er is het oude stadscentrum en de uitgestrekte nieuwere wijken, een strandboulevard en de grootste moskee buiten Saoudi Arabia. Hoewel er wel wat interessante oude gebouwen en buurten zijn heeft de groei en modernisering zijn tol geëist en is de stad historisch en cultureel gezien minder interessant dan veel andere steden.

De busdiensten werden in 1995 gereden door de RATC en een zevental privé-bedrijven. Volgens DAF Trucks Magazine werden er in 1986 36 bussen aan Sotrec geleverd. Dit bedrijf werd echter niet gezien, misschien dat het de voorganger van RATC was.

De RATC bussen reden in Casablanca en de omgeving, tot Mohammedia in het noorden. De bussen waren lichtblauw met een witte band en wit dak. Aan oudere, lokaal gebouwde bussen waren nog wat DAF MB200-Rahali (met nummers onder 200) en een redelijk aantal Volvo B58/B10M (series 1100-1500) aanwezig. De 2000-serie werd gebruikt voor enkele (mogelijk 8) gelede Volvo B10MG, die een niet-sturende derde as met dubbele wielen hadden. Een oudere Volvo, nummer 457, werd gebruikt voor “dépannages”. Op het garageterrein stonden in 1993 nog een groot aantal oudere bussen buiten dienst.

De tweedehands bussen verzorgden het grootste deel van de RATC diensten. Ze waren allemaal uit Nederland geïmporteerd in de periode 1990-1993 en waren genummerd in series: 1600-1648 waren Volvos, 3000-3195, 3200-3231 en 3500-3511 waren DAFs (de 3000 en 3200-series werden parallel gebruikt, de 3500 serie pas in 1993) en de 3900-3912 waren Leylands. Het totaal aantal ex Nederlandse bussen was dus 302.

De Volvos 1600-1648 behoorden tot diverse series: 6 ex TET Volvo B58-Hainje model CSA-I bussen, afkomstig van de Enschedese stadsdienst, 21 ex BBA Volvo B58-ZABO, 10 ex ENHABO Volvo B58-Jonckheere, 11 Volvo B59-Hainje CSA-I stadsbussen ex Maastricht en één ex TET Volvo B58-Hainje standaard streekbus. Bij de meeste ex ENHABO bussen was de middendeur niet alleen maar geblokkeerd maar helemaal verwijderd.

Een behoorlijk aantal DAF SB201DKDL554-Hainje CSA I stadsbussen was in dienst (nummers 3090....3199, 3500 en 3510). De meeste waren ex GVBA, maar er waren ook exemplaren van de BBA (Breda, Tilburg, Den Bosch), HTM en CVD (Nijmegen). Amsterdam verkocht ook een aantal CSA II standaard stadsbussen aan Casablanca, hoewel die pas zo’n 10 jaar oud waren. Deze waren in de serie 3500-3511 genummerd, met uitzondering van de 3500 en 3510, die van het CSA I model waren.

Ook enkele Leyland standaard streekbussen reden nog. In 1995 werden nog drie exemplaren gezien uit de serie 3900-3912: Leyland-Den Oudsten LOB standaard streekbussen, ex ZWN, DVM en WN. De reden voor hun geringe inzet was dat deze bussen een roterende brandstofpomp hadden die daar niet zo goed voldeed. Van minstens één Leyland is bekend dat hij een DAF motor gekregen heeft. De DAF MB200 standaard streekbussen (3200-3227, 3017...3167) waren nog tamelijk talrijk, hoewel weinig van de eerste geïmporteerde (1990-1991) exemplaren nog dienst deden en de wel nog gebruikte exemplaren er vaak erbarmelijk uitzagen. Deze bussen waren van verschillende Nederlandse bedrijven afkomstig: FRAM, ZO, NZH, GVA, GADO, GSM en VSL. Onder de bussen van dit laatste bedrijf waren er verscheidene die hun leven begonnen waren bij het VSL-voorgangerbedrijf LTM, maar ook van enkele kleine prive bedrijven die later door het VSL waren overgenomen: Meussen, IAO en Mulder. De meeste standaard streekbussen hadden een Den Oudsten carrosserie, maar een aantal ex NZH en CN hadden een Hainje carrosserie.

Een grote serie DAF bussen werd gevormd door de ex BBA DAF MB200-ZABO stadsbusjes (3000-3015, 3079-3081 en 3083), maar slechts enkele waren in 1995 nog in bedrijf. Omdat zoveel bussen buiten dienst waren, was het een verassing dat de meeste eenlingen toen wel nog wel reden: de 3084 (ex BBA 353 exex Hoefnagels, stadsdienst Roosendaal, een DAF- Van Hool), de 3161 (ex BBA 158 exex EMA 158, een DAF MB200- Jonckheere), de 3163 (ex GADO 6665, een DAF MB200-Den Oudsten semitoerbus), de 3166 en de 3167 (ex GVA, Arnhem 33 en 31, Den Oudsten B79), en de 3139 (ex GADO 6404, de korte versie van de DAF MB200-Den Oudsten standaard streekbus). De 3082, nog een korte DAF MB200-Den Oudsten, ex BBA 356, maar oorspronkelijk Marijnissen 22 (stadsdienst Bergen op Zoom ) werd in 1995 niet gezien.

Casablanca is een grote stad en er waren lijnen geweest zijn die niet bij de centrale busstations kwamen, hoewel de lijnenkaart een voornamelijk radiaal net lieten zien. De meeste bussen kwamen in de buurt ten zuiden van de Place des Nations Unies (vroeger Place Mohamed V) in het centrum. Op het plein zelf was een klein busstation, maar zo’n 250 meter verder naar het oosten was een groter busstation. Maar er waren ook bussen die in de omliggende straten halteerden en het was niet eenvoudig alles in de gaten te houden. De meeste kaartjes waren de gebruikelijke papieren exemplaren, maar er waren ook op thermopapier gedrukte versies. De prijs van een busrit in 1995 was 2.10 Dirham. Genoteerde lijnen waren: 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10, 14, 15, 19, 21, 22, 23, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 35, 36, 37, 40, 42, 46 en 50.

Naast de RATC reden er nog zeven andere busbedrijven: Rahabus, Ezzahraoui Bus Americar, Hanabuscasa, Aman Bus, Salama, SRTU en Sotrum. Deze maakten gebruik van lokale bussen met een grote variatie aan chassis- en carrosseriemerken.

De RATC ging nog een tijd door met het kopen van tweedehands bussen en er zijn waarnemingen bekend van ex Nederlandse DAF bussen tot nummer 3542 en Volvo's, mogelijk ook afkomstig uit Scandinavië, tot nummer 1713. De nieuwste bussen zijn echter MAN met lokale carrosserie van Jaguar, genummerd in de 4000-serie. Met deze bussen werd ook een nieuw kleurenschema geintroduceerd van wit met blauw. Verscheidene oudere bussen werden in deze kleuren overgeschilderd.

Aanvulling 2005-03: Per 1 november 2004 werden de diensten van de RATC voortgezet door een nieuw bedrijf, M'dina Bus, met 309 bussen op 42 lijnen. M'dina Bus is opgericht door een lokale busgroep, een investeringsmaatschappij en de RATP uit Parijs. Het wagenpark bestond uit de nieuwste ex RATC bussen, de bussen van twee tot de particuliere busgroep behorende bedrijven (Haddou Bus en Bajha Bus) en tweedehands Parijse Renault R312 bussen. Er zullen nog een aantal tweedehands Parijse bussen geimporteerd worden maar binnen enkele jaren zal het wagenpark volledig vernieuwd en uitgebreid zijn. Hiermee is de rol van de ex Nederlandse bussen in Casablanca uitgespeeld.


KLIK HIER VOOR EEN WAGENPARKLIJST

RATC buskaartjes en conducteur.



Lokaal gebouwde bussen
Aan lokaal gebouwde bussen waren begin negentiennegentiger jaren nog diverse series standaard DAF MB200 -Rahali en Volvo B58/B10M bussen aanwezig. Er waren ook enkele Volvo B10MG -Saida gelede bussen, een zeldzaam type. Vanaf 1998 werden weer lokaal gebouwde bussen gekocht, ditmaal MAN met Jaguar carrosserie.
xDAF MB200 -Rahali, serie 57...82
DAF MB200 -Rahali, serie 95...161
xVolvo - (lokaal), serie 263
x
x
xxxxVolvo - (lokaal), serie 441...457
Volvo - (lokaal), serie 1016...1029
x Volvo B58/B10M -(lokaal), serie 1100
.
.Volvo B10M -(lokaal), serie 1300/1500
Volvo B10MG -Saida, serie 2000
MAN -Jaguar
Serie 1600, ex Nederlandse Volvo's
Aan tweedehands Nederlandse Volvo's kwamen 49 bussen, genummerd 1600-1648. Deze waren van 5 verschillende types. Er waren 10 ex ENHABO Volvo B58 -Jonckheere, 21 ex BBA Volvo B58 -ZABO (waarvan 5 via De Kruijf), 11 ex Stadsbus Maastricht Volvo B59 -Hainje, 6 ex TET Volvo B58 -Hainje stadsbussen en 1 ex TET Volvo B58 -Hainje streekbus. De 1600-1607 kwamen in 1990, de 1608-1642 in 1991 en de 1643-1648 in 1993.
.
.
.
10x Volvo B58 -Jonckheere
ex ENHABO 107,120,124-126,131,133-136
15x Volvo B58 -ZABO
ex BBA 493...534
1x Volvo B58 -ZABO
ex Cramers 5, ex BBA 482
5x Volvo B58 -ZABO
ex de Kruijf 107,109,110,112,113, ex BBA
11x Volvo B59 -Hainje
ex SM 71-76, 78, 80, 83-85
6x Volvo B58 -Hainje
ex TET 23-27, 30
1x Volvo B58 -Hainje
ex TET 96
Serie 3900, ex Nederlandse Leylands
Slechts weinig ex Nederlandse Leylands kwamen naar Marokko. Dertien bussen zijn gesignaleerd, allemaal in Casablanca. Deze waren genummerd in de 3900-serie. Hierbij zijn 3 bussen afkomstig van de ZWN/RTM, 3 van ZWN/WN, 5 van WN, 1 van de DVM en 1 is van onbekende herkomst maar waarschijnlijk ook ex ZWN/WN.
x
1x Leyland-Den Oudsten LOB
ex DVM 301
5x Leyland-Den Oudsten LOB
ex WN 1699, 1701, 1702, 1704, 1705
.
4x Leyland-Den Oudsten LOB
ex ZWN ex WN 2555, 2559, 2561, 2562
3x Leyland-Den Oudsten LOB
ex ZWN 2550/2/3 ex RTM 21, 23, 24
.
DAF SB201 -Hainje stadsbussen, ex Nederland
In de series 3000/3100/3500 werden minstens 73 DAF SB201 -Hainje standaard stadsbussen ondergebracht, afkomstig van verschillende bedrijven. Bekend zijn: 21 ex HTM, 3 ex BBA, 5 ex BBA/CVD, 5 ex CVD en 29 ex GVBA. Daarnaast waren er ook nog 10 CSA II bussen ex GVBA. De 3500-serie bussen hadden een andere automatische versnelling.
.
.
.1x DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA I
ex BBA 203
2x DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA I
ex BBA 205, 206
5x DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA I
ex BBA 360-364 ex CVD 501-505
5x DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA I
ex CVD, Nijmegen 528-531, 534
27x DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA I
ex GVBA, Amsterdam 170...209
DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA I
ex GVBA, 170...209 in nieuwe kleuren
2x DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA I
ex GVBA, Amsterdam 231,233
16x DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA I
ex HTM, Den Haag 316...355
5x DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA I
ex HTM, Den Haag 386...399
10x DAF SB201DKDL554 -Hainje CSA II
ex GVBA, Amsterdam 320...342
ex Amsterdamse CSA I en CSA II bussen bij de schilder
DAF MB200 -Den Oudsten/Hainje streekbussen ex Nederland
De import van tweedehands nederlandse bussen in Marokko begon in 1990 met een groot aantal DAF MB200 -Den Oudsten en Hainje standaardbussen. De FRAM nam hiervoor zelfs 35 bussen van de 8700-serie vervroegd uit dienst. Daarnaast kwamen er nog bussen van een groot aantal andere bedrijven, waarbij er verschillende interieur- en deurindelingen waren. Er kwam ook een semitoerbus met verhoogd passagiersgedeelte, een bus met "KLM" front en twee bussen in10-meter uitvoering.
Om de een of andere onbekende reden begon men in 1990 zowel in de serie 3000 als 3200 te nummeren. Mogelijk waren de 3200-serie bussen aan een andere garage toegewezen, wat ook de reden kan zijn voor het geringe aantal spots van deze bussen. Nadat nummer 3195, respectievelijk 3231 bereikt was, werden de volgende DAF bussen (allemaal Hainje CSA bussen) verder genummerd in de 3500-serie. Van de in totaal 240 bussen op DAF chassis in deze series waren er minstens 139 en maximaal 143 van het standaard streekbus model.
.
.
1x DAF MB200DKDL500 -Den Oudsten
ex BBA 356 ex Marijnissen 22
3x DAF MB200DKDL600 -Hainje
ex CN 1256, 1263, 12??
DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex EMA 165
35x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex FRAM 8725...8766
1x DAF MB200DKDL500 -Den Oudsten
ex GADO 6404
1x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex GADO 6665
5x DAF MB200DKDL564 -Den Oudsten
ex GADO 8301, 8302, 8305, 8306, 8313
3x DAF MB200DKDL564 -Den Oudsten
ex GADO 8467, 8471, 8472
4x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex GSM/GTW 343, 3??, 347, 357
2x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex GSM 8330-8331
5x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex GVA 79-83 (8048-8052)
4x DAF MB200DKDL564 -Den Oudsten
ex GVA 85-88 (8165-8168)
11x DAF MB200DKDL600 -Hainje
ex NZH 1285...1323
2x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex NZH 6135, 6161
4x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex NZH 6827, 6837, 6839, 6840
5x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex NZH 6886, 6889, 6908, 6923, 6924
5x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex NZH 6886, 6889, 6908, 6923, 6924
5x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex VAD Tours 102, 108, 111, 129, 131
4x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex VAD 8140, 8143, 8145, 8162
1x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex VAD ex Flevodienst 8292
2x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex VSL ex IAO-Romkes 56,58
3x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex VSL ex IAO-v.Kan 57,59,63
9x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex VSL ex LTM 237...246
4x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex VSL ex Meussen 46-49
1x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex VSL ex Mulder 47
1x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex VSL 8-254
1x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex WN 6105
1x DAF MB200DKDL564 -Den Oudsten
ex WN 8231
16x DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex ZO 6176...6194,6208-09
1 DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex ZO 6198
2 DAF MB200DKDL600 -Den Oudsten
ex ZWN/SW 6162,6165
Andere ex Nederlandse bussen met DAF componenten
Naast de standaardstreekbussen op DAF chassis kwamen er enkele andere bussen met een DAF motor of op DAF chassis die ook in de 3000-serie genummerd waren. Hierbij waren 20 stadsbussen met ZABO carrosserie ex BBA, één Jonckheere en één Van Hool bus, en twee ex Arnhemse Den Oudsten B79 bussen.
x..
DAF MB200DKDL500 -ZABO
ex BBA 301...338 (20x)
DAF MB200DKDL600 -Jonckheere
ex EMA 158
x.
x. DAF MB200DKDL500 -Van Hool
ex BBA 353 ex Hoefnagels 67
DAF MB200DKDL500 -Van Hool
ex BBA 353 ex Hoefnagels 67
Den Oudsten B79D560A -Den Oudsten
ex GVA 31, 33